درک فرزند با شناخت احساسات
درک فرزند با شناخت احساسات فرزند امکانپذیر است. احساسات و هیجانات بچهها نقش اصلی در زندگی و رفتار آنها دارند. بطور کلی رفتار آدمها غالباً بر اساس احساساتی است که در آنها ایجاد میشود. اگر متوجه احساسات و تأثیر آنها بر رفتار و زندگی خود باشیم میتوانیم شاهد بهبود زندگی خود و دیگران باشیم اما اگر احساسات درونی خود و بخصوص فرزندان را درک نکنیم ممکن است آثار مخربی داشته باشد.
در کودکان و نوجوانان پیوسته چنین احساساتی بوجود میآید. عصبانی بودن، ناراحتی و لجبازی از جمله مواردی هستند که شما هم در فرزندتان دیدهاید. قبل از اینکه به روشهای برخورد با این نوع احساسات در فرزندان بپردازیم بهتر است که بدانیم چرا درک احساسات اهمیت دارد؟
درک فرزند و شناخت احساسات اهمیت دارد
ارتباط مستقیمی بین درک فرزند و شناخت احساسات کودکان و نوجوانان با رفتار آنها وجود دارد. اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که بیشتر کودکان و نوجوانان بر اساس احساساتی که دارند رفتارهایی را نشان میدهند.
بچهها توجه زیادی به رفتار اطرافیان بخصوص والدین خود دارند. آنها تمایل دارند که مورد توجه دیگران قرار گیرند برای همین با اندکی بیتوجهی والدین رفتارشان تغییر میکند. اگر میخواهید شناخت بهتری از احساسات و رفتار فرزندتان داشته باشید بهتر است دوران کودکی خود را به یاد آورید. یادآوری احساسات و رفتارهایی که شما در آنزمان داشتید کمکتان میکند تا درک بهتری از رفتارهای فرزند داشته باشید.
بسیاری از والدین اعتقاد دارند دوران کودکی و نوجوانی دوران خوشی و راحتی است. بخاطر اینکه مسئولیتی متوجه فرزندان نیست و نیازهایشان توسط والدین رفع میشود. این موضوع در صورتی میتواند صحیح باشد که احساسات فرزند توسط والدین درک شود. وقتی احساسات آنها بوسیله اطرافیان درک نشود ممکن است به بزرگترین مشکل و اتفاق زندگی فرد تبدیل شود و تأثیر زیادی در آینده او داشته باشد. نمونههای زیادی در این رابطه را انسانهای مختلف تعریف کردهاند. کسانیکه با تشویق والدین و آموزگار خود توانستهاند تأثیر زیادی در جوامع بشری داشته باشند. از طرف دیگر ناهنجاریهای دوران کودکی در بعضی افراد آنها را در مسیر نامناسبی قرار داده است.خاطرات دانشمندان و بزهکاران هر دو گویای این مطلب است.
احساسات دوران کودکی و نوجوانی میتواند زندگی را تغییر میدهد
کودکی را در نظر بگیرید که با دوستش دعوا میکند. اگر دوست او در دنیای مطلوب کودک قرار داشته باشد بنابراین هیچگاه فکر نمیکرده که دوستش را از دست بدهد. با توجه به اینکه احساسات نقش پررنگی در زندگی کودکان دارد همین اتفاق به ظاهر ساده که با بیتفاوتی اطرافیان همراه باشد ممکن است مسیر زندگی کودک را عوض کند.
نوجوانی را در نظر بگیرید که دوست دارد دوچرخه داشته باشد. او مدتها دوچرخهای را در ذهن تصور میکند که والدین برایش خریدهاند. اما او هیچوقت صاحب دوچرخهای نمیشود چون والدین احساسات او را درک نمیکنند. این موضوع میتواند بزرگترین مشکل نوجوان باشد که تا پایان عمر از یاد نبرد.
موضوعی که باید به آن توجه داشته باشیم ارتباط مستقیم بین آگاهی انسانها با مشکلاتی است که با آن مواجه میشوند. کودکان و نوجوانان بخاطر آگاهی و شناخت کمی که از جامعه و شرایط زندگی دارند بیشتر از بزرگسالان آسیب میبینند. مشکلات کودکان و نوجوانان به نسبت مشکلات افراد بزرگسال کوچک هستند اما آگاهی بچهها از مشکلاتی که برایشان بوجود میآید و احساسات آنها را درگیر میکند به نسبت آگاهی والدین از مشکلاتی که دارند بسیار کمتر است. برای درک موضوع اشارهای به شرایط فعلی جامعه بیندازیم:
امروزه جوامع بشری نسبت به گذشته تغییر زیادی کرده است. شرایط به گونهای شده است که آدمها میتوانند راحتتر و سریعتر آموزش ببینند و کسب تجربه کنند. اگر زمانی وجود داشت که میگفتیم با بزرگ شدن آدمها مشکلات هم بزرگ میشوند اما حالا آدمها میتوانند با بزرگ شدن خیلی سریعتر آموزشها و مهارتهای زیادی کسب کنند تا در مقابل مشکلات و سختیهای آینده مقاوم و با تجربه باشند. به این معنی که افراد میتوانند قبل از رویارویی با مشکلات نحوه حل مشکلات را یاد بگیرند. در نتیجه با افزایش آگاهی و تجربهای که کسب میشود مشکلات کوچکتر خواهند بود اما این موضوع برای بچهها اتفاق نیفتاده است. دوران کودکی و نوجوانی دورانی است که مانند گذشته فرزندان آگاهی کمی دارند و این وظیفه والدین است که یاری دهنده فرزندشان باشند. بخاطر همین موضوع است که مشکلات دوران کودکی میتواند در ذهن افراد باقی بماند.
با توجه به سن کمی که یک کودک یا نوجوان دارد صحبتهای منطقی تأثیر چندانی ندارد. بهترین روش برای بهبود رفتار فرزند و ایجاد آرامش در آنها درک احساساتی است که در آنها بوجود میآید. وقتی شما روش برخورد با احساسات فرزندتان را بدانید نه تنها به ایجاد آرامش و شادابی آنها کمک کردهاید بلکه باعث بهبود رشد فکری و افزایش مهارت آنها در مواجهه با مشکلات خواهید شد. والدین باید برای رسیدن به مرحله درک احساسات فرزندان تمرین کنند. انتظار نداشته باشید وقتی فرزندتان عصبانی و ناراحت هستند شما هم بتوانید خودتان را کنترل کنید و واکنش خاصی نشان ندهید بلکه با تمرین و گذشت زمان باید این مهارت را کسب کنید تا در نهایت بتوانید روش درستی که در ادامه بحث خواهیم گفت را در رفتارهای خود داشته باشید.
درک فرزند و شناخت احساسات
اول از هر چیزی باید بدانیم که انکار احساسات فرزند از طرف والدین باعث خشم و سردرگمی فرزند خواهد شد. انکار احساسات چگونه اتفاق میافتد؟ زمانیکه والدین بجای توجه به احساسات فرزند در مواقعی مانند عصبانیت و ناراحتی یا افسردگی بخواهند او را نصیحت کنند و به دنبال ارائه راهکار به فرزند باشند. اگر بخواهید در این مواقع دائم از فرزندنتان سوال کنید یا بدنبال جواب منطقی برای برخورد با احساسات آنها باشید بدانید که در حال انکار احساسات او هستید و توجهی به احساسات فرزند ندارید.
این موضوع نه تنها در مورد فرزندان شما صدق میکند بلکه برای بزرگسالان هم همینطور است. اگر در مواقعی که شما ناراحت و عصبانی هستید یکنفر شما را بخاطر احساساتتان نصیحت کند یا دائم از شما سوال بپرسد حس بدتری پیدا نمیکنید؟
معمولاً وقتی بچهها عصبانی و یا ناراحت هستند والدین برای رفع سریع این احساسات راحتترین راه را انتخاب میکنند. آنها بدون توجه به احساسات فرزندشان سعی دارند با دلیل و منطق فرزندان را توجیه کنند تا چنین احساس و رفتاری نداشته باشند. در صورتیکه این روش نه تنها موثر واقع نمیشود بلکه در بسیاری موارد باعث دلخوری فرزند از والدین هم میشود.
بهترین روش برای برخورد با این نوع احساسات فرزند این است که ابتدا از روی همدردی صحبتهای او را بشنوید و احساس آنها را با کلمهای بیان کنید. در اینصورت فرزندتان متوجه میشود که احساس او را درک کردهاید. در بیشتر مواقع نیازی به گفتن راه حل ندارید بلکه وقتی فرزند متوجه شود که شما او را درک کردهاید به آرامی شروع میکند به تعریف کردن اتفاقاتی که باعث شده چنین احساسی داشته باشد. وقتی فرزندتان این اتفاقات را در ذهن خود مرور کند به احتمال زیاد به اشتباهی که مرتکب شده است پی میبرد و به آرامی احساساتش تغییر میکند. در اینصورت کودک اشتباهش را میپذیرد و واقعیت را درک خواهد کرد.
مثال کاربردی در برخورد با احساسات فرزند
در نظر بگیرید که فرزند شما در مدرسه با دوستش دعوا کرده است. او با حالت عصبانی به خانه میآید و دائم شروع به بدوبیراه گفتن به دوستش میکند. اگر قرار باشد شما از رفتاری که او دارد انتقاد کند احتمالاً واکنش فرزندتان بدتر خواهد شد. ولی اگر در مقابل رفتار او سکوت کنید یا فقط بگویید که عصبانی هستی، فرزندتان شروع به تعریف کردن ماجرا میکند. در این زمان شما میتوانید با بیان اینکه او را درک کردهاید و احساساتش را متوجه میشوید به او کمک کنید تا آرام شود. آرام شدن فرزند کمک میکند که او منطقیتر فکر کند و حتی به دنبال دلیل بوجود آمدن اتفاق بگردد. به این ترتیب او میتواند اشکالات رفتاری خود را که باعث درگیری با دوستش شده را هم متوجه شود. مراقب باشید که همدردی شما با فرزند نباید منجر به این شود که او حق را به خودش دهد. بلکه بعد از آرامش باید متوجه شود که کدام قسمت از رفتارش باعث درگیری او با دوستش شده است.
یکی دیگر از موضوعاتی که میخواهم مطرح کنم برای مواقعی است که والدین نمیتوانند به درخواست فرزندشان جواب مثبت دهند. در مواردی که درخواست فرزندتان منطقی نیست یا اینکه اصرار به خریدن چیزی دارد که توانایی مالی آن برای شما مقدور نیست بهتر است که او را به حالت رویا ببرید و در حالت رویا برای او مشخص کنید که چه اتفاقی برایش خواهد افتاد یا اینکه در حالت رویا آرزویش را برآورده کنید.
برای مثال اگر فرزندتان از شما بخواهد که برایش یک دوچرخه بخرید میتوانید با بیان جملهای به او نشان دهید که احساسش را درک کردید: چقدر داشتن یک دوچرخه خوب است. ای کاش پولش را داشتم تا برای تو دوچرخه میخریدم آنوقت ….. شروع کنید به رویا ساختن تا به این ترتیب فرزندتان احساس خوبی پیدا کند. فرزندان وقتی میبینند والدین آنها را درک کردهاند و به خواستهشان توجه دارند از خواسته اصلی خود صرفنظر میکنند.
نتیجهگیری
درک نیاز فرزندان توسط والدین یکی از راههای ایجاد صمیمیت با فرزند است که بارها به آن اشاره داشتهایم. ارتباط برقرار کردن با احساسات فرزندان علم نیست بلکه یک هنر است. اگر میخواهید به رشد بهتر فرزندتان کمک کنید و آینده خوبی را برای او رقم بزنید لازم است که احساساتش را مورد توجه قرار دهید. همانطور که گفتم این کار با تمرین و کسب مهارت بدست خواهد آمد. با این کار به مرور متوجه خواهید شد چه مواردی فرزندتان را ناراحت میکند و چه چیزهایی او را خوشحال خواهد کرد. کلام آخر اینکه هیچ چیز جای توجه کردن به فرزند را نمیگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید